Rzecznik patentowy to pomoc prawna w sprawach dotyczących prawa własności przemysłowej, a także w sytuacjach zwalczania nieuczciwej konkurencji. Kancelaria patentowa, w której pracuje rzecznik staje się pełnomocnikiem w postępowaniach dążących do uzyskania ochrony na przykład przed Urzędem Patentowym lub Urzędem ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Pomaga też w sprawach, które zmierzają do egzekwowania ochrony.

Rzecznik patentowy jest osobą z prawniczym, bądź technicznym wykształceniem umożliwiającym mu udzielanie profesjonalnej pomocy w sprawach własności przemysłowej, głównie dotyczącej wszelkich wynalazków, znaków towarowych, czy też wzorów przemysłowych.

Każdy rzecznik patentowy musi znać się zatem na prawie autorskim, a także na nieuczciwej konkurencji. Jego rolą jest reprezentowanie klienta w postępowaniu przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej, Europejskim Urzędem do spraw Własności Intelektualnej (w zakresie znaków unijnych czy też wzorów wspólnotowych), a także w postępowaniach sądowych.

Rzecznik kancelarii patentowej prowadzi również negocjacje, analizy, a także sporządza opinie prawne, wycenia znaki towarowe, a do tego pomaga nawet w odzyskaniu domeny internetowej. Może też pomóc pozbawić prawa do korzystania z domeny kogoś, kto nie jest do tego uprawniony.

Zawód rzecznika patentowego to zawód zaufania publicznego – podobnie jak na radcy prawnym czy adwokacie, ciąży na nim spora odpowiedzialność. Tak szczególny zawód może wykonywać jedynie osoba, która jest do tego odpowiednio przygotowana i przeszła przez specjalny system kształcenia.

Istnieje kilka szczególnych sytuacji, w których należy się niezwłocznie zwrócić do rzecznika patentowego. Dotyczą one wszelkich problemów ze znakiem towarowym lub patentem. Pomoże on zastrzec nazwę produkty, jeśli nie chcesz, aby ktokolwiek inny jej używał. Wesprze także wtedy, gdy chcesz zastrzec nazwę swojej firmy. Może okazać się przydatny również w sprawie opatentowania jedynego w swoim rodzaju produktu, który wymyśliłeś (i nie chcesz, by ktokolwiek inny mógł go legalnie sprzedawać). Opatentować można także wygląd produktu, wzór ubrania czy projekt opakowania – wówczas nikt inny nie będzie mógł z niego korzystać poza Twoją firmą.

Obsługa rzecznika patentowego przyda się również wtedy, gdy konkurencyjna dla Ciebie firma , bez Twojej zgody używa nazwy Twojego produktu lub narusza Twoje prawa wynikające z własności przemysłowej.